راه تبدیل ایران به هاب ترانزیتی اوراسیا از همکاری با غیردولتی ها می گذرد
موقعیت جغرافیایی ایران از جمله ثروت های خدادادی است که هنوز به طور کامل مورد استفاده قرار نگرفته و زمینه تحقق آن در مشارکت بخش غیردولتی نهفته شده است.
ترانزیت کالا منافعی اعم از «درآمد ارزی سرشار»، «ایجاد جایگاه راهبردی در سطح بین الملل»، «گره خوردن منافع مشترک با کشورهای ذینفع و قدرت های اقتصادی و سیاسی»، «خنثی کنندگی تحریم های ظالمانه و یکجانبه»، «توسعه اقتصادی و فرهنگی و افزایش مراودات مالی به واسطه وجود منافع بازرگانان کشورهای دیگر» را به همراه دارد.فرصت های متعددی در سالیان گذشته بر سر راه ایران قرار گرفته که متاسفانه به دلیل غفلت های صورت گرفته، کشور از آن فرصت ها بهره مند نشده است.
ایجاد کشورهای محصور در خشکی پس از فروپاشی شوروی، وقوع جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۱، تشدید جنگ تجاری چین-آمریکا و بحران دریای سرخ، فرصت های قابل دسترسی بودند که می توانستند به بازیابی نقش ترانزیتی کشور کمک کنند.بنابر اظهار کارشناسان، بازار ترانزیتی ایران در سال ۲۰۲۲، بیش از ۲۵۰ میلیون تن برآورد شده است.
البته با تحولات ژئوپلیتیکی اخیر از جمله وقوع جنگ روسیه، بازار ترانزیتی کشور به ۴۰۰ میلیون تن رسیده است.به طور مثال، کشور روسیه که با تحریم های غرب، تجارت خارجی خود را به سمت آسیا و آفریقا سوق داده است ظرفیت مازاد ۷۰ میلیون تن چوب، ۳۰ میلیون تن ذغال سنگ و ۲۰ میلیون تن غلات را دارد.
اگرچه در سال گذشته، رکورد ترانزیتی کشور به ۱۶.۳۴ میلیون تن رسید، بازارهای گوناگونی در اطراف کشور وجود دارند که می توان در بازار ترانزیتی آنها سهیم شد و در زنجیره ارزش منطقه ای و فرامنطقه ای به ایفای نقش پرداخت.
مهدی باقری، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت، اظهار کرد تحقق رویای هاب ترانزیتی اوراسیا برای کشور بدون مشارکت بخش غیردولتی و سهیم کردن منافع آنها، امکان پذیر نخواهد بود.
وی تصریح کرد به عنوان مثال با شناخت نیازهای لجستیکی و ترانزیتی هندی ها و کشورهای آسیای مرکزی و همچنین درک مفهوم اصلی کریدور یعنی پهنه توسعه اقتصادی-سیاسی و حتی فرهنگی می توانیم از مزایای بندر چابهار به منظور اتصال شبه قاره هند به کشورهای محصور در خشکی شمال شرق ایران بهره ببریم.
عباس خطیبی، معاون ساخت و توسعه راه آهن، بنادر و فرودگاه های شرکت ساخت، در جلسه مشترک هفته گذشته این شرکت با اعضای کمیسیون تلفیق برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی به توضیح پروژه های ریلی در دست ساخت این شرکت پرداخت.
وی عنوان کرده بود که برای ساخت ۹ کریدور ترانزیتی ریلی به طول ۱۷ هزار کیلومتر، نیاز به تأمین ۱۰ میلیارد یورو سرمایه و اختصاص بودجه لازم است که در این صورت می توان ظرف ۳ تا ۷ سال، این پروژه ها را تکمیل و توسعه داد و در صورت تکمیل، ظرفیت حمل بار کشور به ۶۰ میلیون تن افزایش خواهد یافت.
کریدورهای راهبردی ایران برای تبدیل ایران به هاب ترانزیتی
خطیبی درباره کریدورهای راهبردی توضیح داد:
الف) کریدور شمال-جنوب: این مسیر شامل چهار کریدور اصلی است که از آستارا تا بندرعباس، آستارا تا بندر امام، آستارا تا بوشهر، و آستارا تا چابهار امتداد دارد.
ب) کریدور شرق-غرب: سه کریدور در این مسیر شامل سرخس تا مرز خسروی، سرخس تا مرز رازی، و سرخس تا چشمه ثریا می شوند.
پ) کریدور سرخس-چابهار: این مسیر با طول ۲۰۴۰ کیلومتر از کشورهای CIS به آب های آزاد اتصال ایجاد می کند.
ت) ترانزیت ریلی کریدور شمال-جنوب: راه آهن چابهار با پیشرفت ۷۵ درصدی در حال تکمیل است و اتصال رشت به آستارا نیز از پروژه های کلیدی برای تکمیل کریدورهای شمال-جنوب است.
حسن کریم نیا، کارشناس ترانزیت عنوان کرد ترانزیت ریلی مناسب ترین روش گذر کالاهای تجاری از کشورهای عبوری یک کریدور محسوب می شود. تکمیل و توسعه زیرساخت های ریلی کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب امری اجتناب ناپذیر است.
کریم نیا ادامه داد: با توجه به آن که سرمایه مورد نیاز این طرح ها، فعلا در توان دولت نیست و از طرفی تحولات جهانی، الزام توسعه پرشتاب را ناگزیر کرده است، باید منافع مشترکی در این کریدورها، با مردم تعریف شود تا با سرمایه و حضور فنی بخش غیردولتی، تکمیل و توسعه این طرح ها شتاب بگیرد.
منبع: تین نیوز